Diyabetli hastalarda tıbbi beslenme tedavisinin amacı diyabeti önlemek, var olan diyabetin kronik seyrini iyileştirmek, oluşabilecek diğer komplikasyonları önlemektir.
Tıbbi beslenme tedavisinin hedefleri;
1.Metabolik dengeyi sağlamak;
- Plazma glikoz düzeylerini dengelemek ve istikrarlı bir tablo oluşturmak
- Makrovasküler hastalıklara engel olmak için lipid ve lipoprotein düzeylerini dengede tutmak.
- Kardiyovasküler hastalıklara engel olabilmek için kan basıncını dengede tutmak.
- DM’nin komplikasyonlarından korunmak, var olan komplikasyonları yavaşlatmak, iyileştirmek için beslenme ve yaşam tarzını değiştirmek, devamlılık sağlamak.
- DM bireylerin bireysel özelliklerini göz önünde tutarak beslenme programlarını bu özelliklere göre düzenlemek.
- DM’li hastaları, hastalıkları ve besin etkileşimlerini öğreterek; kronik tablolarında kilit taşı olan besinlerin tüketimi konusunda eğiterek, ani kan şekeri yükselmelerine engel olmaktır.
Çoğunluğu obez olan diyabetli hastaların tıbbi beslenme tedavisinde; kan şekerini, kan basıncını, insülin direncini düzenlemek için obezitenin tedavi edilmesi esastır. Bu hasta grubunda hızlı kilo kaybı, çok düşük kalorili diyetler tehlikeli olabilir. Haftada 0.5-1.0 kg kilo kaybı ve hastalığa uygun düzenlenecek beslenme programı metabolik dengenin sağlanması için yeterlidir. Günlük yağ alımını; özellikle doymuş ve trans yağ alımını azaltmak; az ve sık beslenmeyi sağlamak, düzenli egzersizi alışkanlık haline getirmek; boya göre olması gereken kilo hesaplanmasına uygun olacak şekilde ılımlı kilo kaybını sağlamak; antidyabetik ve insülin ihtiyacını ortadan kaldırmaya yardımcı olacak; kronik tabloyu düzeltecektir. Eğer istenen tabloya ulaşılmaz ise tedaviye antidiyabetik ve insülin eklenmektedir.
Beslenme Planında Temel İlkeler;
|
Enerjinin %55-60’ı karbonhidrattan sağlanmalıdır. Karbonhidrat kaynağı olarak sebze, meyve(diyabete uygun), kurubaklagiller, tam tahıllı ürünler tercih edilmelidir. Pirinç, beyaz ekmek, patates, beyaz un kullanımı kontrol altına alınmalıdır.
|
Günde 25 gr. posa önerilmektedir
|
Kan şekerini hızlı yükseltecek (meyve suyu, tatlılar, kızartmalar, hamur işleri) diyetten çıkarılmalıdır.
|
Enerjinin %12-15’i proteinden gelmelidir.
|
Enerjinin %25-30’u yağdan sağlanmalıdır.
- <%7 doymuş yağdan gelen enerji
- %12-10 civarında tekli doymamış yağdan gelen enerji
- %8-9 civarında çoklu doymamış yağdan gelen enerji
- <300 mg/gün diyet kolesterolü
|
Fiziksel aktivite desteklenmelidir.
- İnsülin duyarlılığını düzenler
- Glisemik kontolü düzenler
- Diyabet riskini azaltır, mortaliteyi azaltır
|